Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Kanser Kontrol Programı Başkanı Dr. Andre Ilbawi, kansere yakalanan hasta sayısının önümüzdeki 20 yıl içinde bazı ülkelerde iki kat artabileceği konusunda uyardı. Gelişmiş ülkelerde kanser oranlarının daha yüksek olduğuna dikkat çeken Ilbawi, bunun başlıca nedenleri arasında tütün ve alkol kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve sağlıksız beslenmenin yer aldığını belirtti.
Dünyada Her Beş Kişiden Biri Kansere Yakalanıyor
Dünyada her beş kişiden birinin kansere yakalandığı ve bu hastalığın en çok can kaybına neden olan ikinci hastalık olduğu vurgulanıyor. Kanserin erken teşhisinin hayat kurtarabileceğine dikkat çekilirken, vücuttaki beklenmeyen kitleler, kilo kaybı, uzun süreli öksürük, halsizlik ve ciltteki değişiklikler gibi belirtilerin takip edilmesi öneriliyor.
Risk Faktörleri ve Korunma Yolları
Kanserin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, yaş, cinsiyet ve aile öyküsü gibi değiştirilemeyen faktörlerin yanı sıra, tütün kullanımı, enfeksiyonlar, hava kirliliği, fiziksel hareketsizlik ve sağlıksız beslenme gibi değiştirilebilir risk faktörleri de bulunuyor. Ilbawi, alkol kullanımının, fiziksel hareketsizliğin ve kilo alımının tüm kanser vakalarının yaklaşık yüzde 5’ine neden olduğuna dikkat çekiyor.
Birincil koruma kapsamında; dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanmaktan kaçınma, stresi kontrol etme, Hepatit B ve HPV aşılarını yaptırma ve güneşe aşırı maruz kalmama gibi önlemler öneriliyor. Ayrıca, emzirmenin annelerde meme ve yumurtalık kanseri riskini azalttığı da biliniyor.
Erken Teşhisin Hayati Önemi
Kanserin erken evrede tespit edilmesi, tedavi başarısını artırıyor. Rahim ağzı kanseri için HPV testi, meme kanseri için mamografi, kalın bağırsak kanseri için kolonoskopi ve genetik testler gibi tarama yöntemleri, ikincil koruma kapsamında kritik rol oynuyor.
Ilbawi, erken teşhisin kanserden ölüm oranlarını önemli ölçüede azaltabileceğini belirterek, halkın yaygın kanser belirtileri konusunda bilinçlendirilmesinin önemine vurgu yaptı.
Kanser Tedavisinde Yeni Yöntemler
Kanser tedavisinde cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi gibi klasik yöntemlerin yanı sıra immünoterapi, genetik tedaviler ve kişiselleştirilmiş hedefe yönelik tedaviler öne çıkıyor. Yeni gelişen teknolojiler sayesinde, kanser türü, yayılma oranı ve en uygun tedavi yöntemi daha iyi belirlenebiliyor.
Kanser Yükü En Fazla Hazırlıksız Ülkelerde Artacak
Ilbawi, kanser vakalarının artış göstereceği ülkelerin genellikle kanserle mücadele konusunda en az hazırlıklı olanlar olacağını belirtti. Özellikle kanser programlarını geliştirmemiş ve sınırlı sağlık altyapısına sahip ülkelerde, kanser oranlarının iki katına çıkmasının beklenildiği uyarısında bulundu.
Kanserle mücadelede erken teşhisin ve koruyucu önlemlerin kritik öneme sahip olduğu vurgulanarak, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi gerektiği belirtiliyor. Aksi halde, ülkelerin sağlık sistemlerinin kanserle mücadelede zorluklarla karşı karşıya kalabileceği uyarısı yapılıyor.
